PTSD
ZZespół stresu pourazowego (PTSD). Może rozwinąć się w następstwie narażenia na niezwykle zagrażające lub przerażające wydarzenie albo serię wydarzeń.
Zagrożenie może dotyczyć bezpośrednio osoby, ale może Ona być tylko świadkiem jakiegoś wydarzenia/wydarzeń. Charakteryzuje się szerokim spektrum objawów, które odzwierciedlają głęboki, niekorzystny wpływ traumatycznego doświadczenia na psychikę i funkcjonowanie jednostki.
Najczęstsze objawy to:
- Nawracające, natrętne wspomnienia traumatycznego wydarzenia w teraźniejszości
- Intensywne koszmary senne, flashbacki
- Silny dyskomfort psychologiczny i fizjologiczny w sytuacjach przypominających traumę
- Wysiłki w celu unikania myśli, uczuć lub rozmów związanych z traumą
- Unikanie miejsc, ludzi i aktywności powiązanych z traumatycznym zdarzeniem
- Utrzymujące się, negatywne przekonania i oczekiwania na własny temat, innych ludzi lub świata
- Poczucie odcięcia od innych, alienacji(dysocjacja)
- Niezdolność do doświadczania przyjemnych emocji
- Drażliwość, wybuchy gniewu
- Nadmierna czujność i przesadna reakcja na bodźce, np. na dźwięki z otoczenia
- Problemy z koncentracją i zaburzenia snu
- Poczucie winy
- Lęk
- Dolegliwości bólowe w ciele
Nasilenie i specyfika objawów PTSD może się różnić w zależności od charakteru traumatycznego doświadczenia, czasu, jaki upłynął od zdarzenia, a także indywidualnych predyspozycji jednostki.
Pacjenci zmagający się z PTSD często wykazują tendencję do unikania bodźców powiązanych z traumą, czemu towarzyszą negatywne zmiany w sferze poznawczej i emocjonalnej, a także nadmierne pobudzenie fizjologiczne.
Zauważa się, że pacjenci wykazują nieświadome, powtórne narażanie się na doświadczenie traumy co ma głębokie podłoże związane z oceną, poczuciem wstydu, winy i bezsilnością jednostki. Ważne jest przepracowanie i odzyskiwanie sprawczości.
Rozwój tego zaburzenia może mieć miejsce po doświadczeniu różnorodnych form traumy, takich jak wypadki, klęski żywiołowe, akty przemocy, działania wojenne, molestowanie seksualne, czy inne nadużycia w dzieciństwie lub wieku dorosłym. Niezależnie od specyfiki, trauma ma zdolność do głębokiego naruszenia poczucia bezpieczeństwa, zaufania oraz integralności psychofizycznej jednostki.
Podatność na rozwój PTSD zależy od czynników biologicznych, psychologicznych i społecznych.
Coraz częściej specjaliści zauważają, że doświadczenie traumy może wynikać ze zbioru wszystkich trudnych doświadczeń życiowych(np. częste krzyki w domu rodzinnym) a nie jednego traumatyzującego wydarzenia.
Wczesna interwencja i leczenie są istotne, aby Pacjent mógł wrócić do swojej codzienności, zdrowia i funkcjonowania.
Leczenie traumy wymaga kompleksowego, holistycznego podejścia, łączącego różnorodne formy terapii psychologicznej, farmakoterapię, a także działania profilaktyczne i wspierające. Celem jest pomoc w przepracowaniu traumatycznych doświadczeń, odzyskaniu poczucia bezpieczeństwa oraz odbudowie zdrowia psychicznego i fizycznego.
Trauma stanowi niezwykle poważne wyzwanie, zarówno dla samych dotkniętych nią osób, ich rodzin, jak i specjalistów udzielających pomocy. Jednak z odpowiednim wsparciem i leczeniem, możliwe jest osiągnięcie trwałej poprawy stanu zdrowia i jakości życia.
Ważne jest także wsparcie społeczne i psychoedukacja Pacjentów oraz ich bliskich.